آیا هوش مصنوعی در آینده می‌تواند جایگزین برنامه نویسان شود؟

هوش مصنوعی (Artificial intelligence) یک ابزار است. ابزارها برای سهولت بخشیدن به کارها ساخته شده اند. ابزارها به انسان ها کمک می کنند تا کارهای خود را سریع تر و بهتر انجام دهند. ابزارهای هوش مصنوعی در حین سرعت بخشیدن به کار، کیفیت آن کار را هم به طور موثری افزایش می دهند و خروجی های دقیق تری ارائه می دهند. برای پاسخ به این سوال که آیا هوش مصنوعی می تواند در آینده جای برنامه نویسان را بگیرد؟ باید گفت که برنامه نویسی فقط نوشتن یک سری دستورات نیست، بلکه هر برنامه نرم افزاری از معماری، ساختار و نظم مشخصی پیروی می کند تا بعدها به راحتی قابل توسعه و نگهداری باشد. ابزارهای هوش مصنوعی موجود مانند ChatGPT و DeepSeek در حال حاضر قادر به ارائه کدهای ساختار بندی شده با معماری نرم افزار نیستند، بلکه فقط می توانند برنامه های ساده تا کمی پیچیده را بنویسند.

پرسش های کاربران از ChatGPT ، DeepSeek و Google Gemini نشان می دهد که کدهای ارائه شده توسط این ابزارها اغلب دقیق نیستند و حتی خروجی ارائه نمی دهند. به بیان ساده تر برخی از این کدها اجرا نمی شوند. یکی از ضروریات حرفه برنامه نویسی ایده پردازی است. کاری که تا این لحظه هوش مصنوعی قادر به انجام دادن آن نیست. AI فقط می تواند پاسخ سوالات شما را بدهد و نمی تواند ایده جدید یا کدهایی با معماری نرم افزاری صحیح ارائه دهد.

در ادامه به بررسی پاسخ Gemini (هوش مصنوعی گوگل) در خصوص آینده برنامه نویسی با هوش مصنوعی می پردازیم.

پاسخ Google Gemini به سوال آیا هوش مصنوعی در آینده می تواند جای برنامه نویسان را بگیرد؟

بعید است که هوش مصنوعی در آینده نزدیک به طور کامل جایگزین برنامه نویسان نرم افزار شود. همانطور که AI به توسعه خود ادامه می دهد، این احتمال وجود دارد که وظایف بیشتری را خودکار کند و عملکرد توسعه دهندگان نرم افزار را کارآمدتر کند. هوش مصنوعی این پتانسیل را دارد که جنبه های خاصی از کدنویسی را خودکار کند. مانند نوشتن کدهای ساده یا کمک به رفع اشکال. اما برنامه نویسی به خلاقیت، مهارت های حل مسئله و درک عمیق سیستم هایی نیاز دارد که هوش مصنوعی ممکن است نتواند به طور کامل آن ها را درک کند. به جای جایگزینی هوش مصنوعی با برنامه نویسان، هوش مصنوعی به احتمال زیاد حجم کار برنامه نویسان و طراحان نرم افزار را کاهش می دهد، وظایف خاصی را کارآمدتر می کند و به توسعه دهندگان نرم افزار اجازه می دهد روی چالش های سطح بالاتر تمرکز کنند. بنابراین، هوش مصنوعی و برنامه نویسان به احتمال زیاد در آینده با هم همکاری و همراهی خواهند داشت.

هنوز کارهای زیادی هستند که نیاز به نبوغ و خلاقیت انسانی دارند، مانند طراحی معماری نرم افزار، حل مسائل پیچیده و اشکال زدایی کدهای برنامه و بعید است که این کارها در آینده نزدیک توسط هوش مصنوعی خودکار شوند.

علاوه بر این، برنامه نویسان فقط مسئول نوشتن کد نیستند. برنامه نویسان و طراحان نرم افزار باید درک عمیقی از فناوری های اساسی داشته باشند، بتوانند به طور موثر با سایر افراد تیم ارتباط برقرار کنند و همچنین به طور مستقل یا به عنوان بخشی از تیم کار کنند. این تخصص و مهارت ها به سادگی خودکار نمی شوند.

به طورکلی، این امکان وجود دارد که هوش مصنوعی نقش مهمی را در برنامه نویسی ایفا کند، اما بعید است که هوش مصنوعی به طور کامل جایگزین برنامه نویسان شود و آینده برنامه نویسی با هوش مصنوعی از بین برود. برنامه نویسان باید بتوانند از قابلیت های هوش مصنوعی استفاده کنند و راه حل های نوآورانه ارائه دهند.

در ادامه از Google Gemini سوال کردیم که تاثیر هوش مصنوعی بر روی برنامه نویسی چیست؟ و این پاسخی هست که دریافت کردیم:

تاثیر هوش مصنوعی بر برنامه نویسی می تواند قابل توجه باشد. در ادامه به چند تاثیر Artificial intelligence بر برنامه نویسی اشاره خواهم کرد:

• نوشتن خودکار کد: هوش مصنوعی می تواند با نوشتن کد، الگوها یا حتی برنامه های کامل بر اساس مشخصات ورودی، به خودکار ساختن وظایف تکراری کمک کند. این امر می تواند منجر به سرعت بخشیدن به روند توسعه نرم افزار و کاهش خطاهای انسانی شود.
• تشخیص و برطرف کردن اشکال: تکنیک های هوش مصنوعی مانند تجزیه و تحلیل استاتیک و یادگیری ماشین را می توان برای شناسایی اشکالات، تجزیه و تحلیل الگوهای کد و برطرف کردن خطاها به کار برد. این تکنیک ها می توانند کیفیت و کارایی کد را افزایش دهند و در زمان و تلاش برنامه نویسان در برطرف کردن خطاها صرفه جویی کنند.
• پردازش زبان طبیعی: الگوریتم های پردازش زبان طبیعی (NLP) مبتنی بر هوش مصنوعی، برنامه نویسان را قادر می سازد تا با استفاده از زبان انسان کد بنویسند. این امر باعث می شود برنامه نویسی برای افراد عادی قابل دسترس تر باشد و امکان همکاری آسان تر بین توسعه دهندگان و کارشناسان فراهم شود.
• تست و تضمین کیفیت: هوش مصنوعی می تواند فرآیند تست نرم افزار را با شبیه سازی تعاملات کاربر و تشخیص نواقص خودکار کند. این موضوع می تواند کیفیت نرم افزار را بهبود بخشد و وابستگی به تست دستی را کاهش دهد.
• دستیارهای هوشمند و تکمیل کد (Smart assistants and code completion): ویرایشگرهای کد مبتنی بر هوش مصنوعی و محیطهای توسعه یکپارچه هوشمند (IDE) می توانند تکمیل کد هوشمند، تشخیص خطای بلادرنگ و پیشنهاداتی برای بهتر شدن کد ارائه دهند. این امر فرآیند توسعه نرم افزار را ساده می کند، بهره‌وری را افزایش می دهد و به برنامه نویسان کمک می کند تا کدهای تمیزتری بنویسند.
• ارائه پیشنهاد: هوش مصنوعی می تواند پیشنهاد هایی برای بهبود یا ایجاد کتابخانه های جدید به برنامه نویسان بدهد. این موضوع در زمان برنامه نویسان صرفه جویی ایجاد می کند و خلاقیت آن ها را افزایش می دهد.

توجه به این نکته مهم است که با اینکه هوش مصنوعی می تواند بخش های خاصی از برنامه نویسی را خودکار کند، مهارت و خلاقیت افراد برنامه نویس برای کارهایی مانند حل مسئله، طراحی سیستم و درک نیازهای مشتری ضروری است. بنابراین، تاثیر هوش مصنوعی بر برنامه نویسی بیشتر یک همکاری و تقویت است تا اینکه جایگزینی کامل باشد.

چرا هوش مصنوعی نمی تواند جایگزین برنامه نویسان شود؟

دلایل زیادی برای عدم جایگزینی AI با برنامه نویسان وجود دارد که همه آن ها به مهارت های ذاتی انسان ها برمی گردد. یکی از مهارت های شناختی مهم برای هر برنامه نویس، بیان و حل مسئله است. برنامه نویسان حرفه ای مسائل را به خوبی تشخیص داده و با دانش خود راه حل های خوبی در نظر می گیرند. در ادامه به چند دلیل اشاره خواهیم کرد که بنا بر آن ها، هوش مصنوعی قادر به جایگزینی با برنامه نویسان نیست.

فهم انسان از مسئله و نیاز مشتری

برای ارائه برنامه های کاربردی باید برنامه نویس مسئله و نیاز مشتری را به درستی متوجه شود. یک برنامه نویس پس از درک مسئله، تلاش دارد با همکاری تیم توسعه دهنده رابط کاربری مناسبی برای آن در نظر بگیرد تا برنامه با نیاز مشتری یا کارفرما تطبیق پیدا کند. برنامه نویس با استفاده از تحقیقات بازار، تحلیل رقبا، ارتباط با مخاطب و بررسی میزان کارایی برنامه های پیشین می تواند نیاز کاربران را تشخیص دهد؛ کارهایی که در حال حاضر هوش مصنوعی نمی تواند از عهده آن ها برآید. همچنین هوش مصنوعی قادر به ارتباط با طراحان و مدیران پروژه نیست؛ ارتباطی که به منظور تشخیص نیاز مشتری صورت می گیرد و کارایی نرم افزار را دو چندان می کند.

شناخت و رفع اشکال برنامه توسط برنامه نویس

رفع اشکال یک فرآیند جدایی ناپذیر از برنامه نویسی است. کاربران و افراد فعال در حوزه تست نرم افزار با بررسی هر برنامه اشکالات آن را کشف کرده و به برنامه نویس یا تیم توسعه دهنده ارجاع می دهند. برنامه نویسان و طراحان سیستم موظف به حل این مشکلات هستند. حل اشکالات و خطاهای موجود در یک برنامه نیاز به بررسی تمام کدهای پیشین دارد و این امر مستلزم شناخت مهندسی نرم افزار و منطق کدها است. کاری که در حال حاضر هوش مصنوعی قادر به انجام آن نیست.

توانایی ایجاد ارتباط موثر با کارفرما

برنامه نویس پیش از طراحی یک برنامه، باید نیاز کارفرما را به خوبی متوجه شود. این کار نیاز به ارتباط صحیح با کارفرما و پرسیدن سوال هایی در جهت شناسایی مشکل دارد. در حال حاضر AI نمی تواند با افراد ارتباط برقرار کند. هوش مصنوعی های حاضر چت بات هایی هستند که با گرفتن برخی دستورات می توانند قطعات کد تحویل دهند. هیچ AI تا این لحظه نتوانسته ارتباطات انسانی موثر برقرار کند. بنابراین نمی توان نیازها و مسائل خود را برای آن ها بازگو کرد.

امکان ایجاد ارتباط با زبان های برنامه نویسی دیگر و پایگاه های داده

برای ساخت سیستم ها و برنامه های بزرگ و پیچیده مانند سیستم های مدیریت بانکی، سیستم های حسابداری، سیستم های فروش بلیط، رزرواسیون، فروشگاه های آنلاین و ... باید چندین زیر سیستم و پایگاه داده را به یکدیگر متصل کنیم؛ زیرا یک زبان برنامه نویسی و یک پایگاه داده پاسخگوی نیازهای وسیع کاربران این سیستم ها نخواهد بود. برنامه نویسان برای ایجاد ارتباط بین کتابخانه ها، فریمورک ها، زبان های برنامه نویسی و پایگاه های داده وقت و انرژی زیادی صرف می کنند. همچنین این کار توسط برنامه نویسان ارشد، با تجربه و حرفه ای صورت می گیرد. توسط هوش مصنوعی های فعلی نمی توانیم سیستم‌های این چنین بزرگ و پیچیده طراحی کنیم؛ چرا که این ابزارها قادر به ارتباط بین عناصر اصلی برنامه نیستند.

به روزرسانی نرم افزار توسط انسان

فرآیند توسعه و به روزرسانی یک نرم افزار نیاز به دانش به روز، همکاری با سایر توسعه دهندگان و مدیران پروژه دارد. برای به روزرسانی نرم افزار توسعه دهندگان نرم افزار باید کدهای نوشته شده و Business logic آن ها را درک کنند، سپس این کدها را refactor کرده و با اضافه کردن کدهای جدید توسعه و به روزرسانی را انجام دهند. برخی از به روزرسانی ها نیاز به ایجاد ارتباط بین زبان های مختلف و پایگاه داده دارند که این کار در توان ابزارهای هوش مصنوعی فعلی نیست.